Co zamiast PLC?
Rozwojowi PLC towarzyszy już od wielu lat ewolucja innych urządzeń i systemów, w szczególności wspomnianych komputerów przemysłowych. Urządzenia te mogą być programowane w językach wysokiego poziomu, pozwalają na akwizycję dużych ilości danych, ich przetwarzanie oraz transmisję. IPC mogą też być łatwo rozbudowywane o dodatkowe interfejsy, moduły funkcjonalne oraz pamięć, co pozwala na ich stosowanie w różnych aplikacjach w przemyśle, energetyce czy transporcie. Statystykę z tym związaną prezentujemy na rysunku 4. Drugą z ważnych grup urządzeń są kontrolery automatyki, czyli PAC. Jest to grupa urządzeń umiejscawianych pośrednio między PLC i IPC, biorąc pod uwagę cechy oraz funkcjonalność. Są one w praktyce wielofunkcyjnymi platformami sterowania i kontroli, o czym pisaliśmy już wielokrotnie w raportach publikowanych w APA.
Dostawcy sterowników niezmiennie rozwijają funkcjonalność swoich produktów, tak aby sprostać wymaganiom rynku. Obecne PLC są urządzeniami o dużych możliwościach komunikacyjnych i obliczeniowych, a jednocześnie zachowują cechy, za które zawsze były cenione – odporność, niezawodność i elastyczność rozbudowy. Są one również kompaktowe, zaś znajomość ich programowania jest powszechna wśród automatyków. Nawet jeżeli są zastępowane przez inne technologie, to tylko w części aplikacji – przykładem jest wykorzystanie popularnych przekaźników programowalnych w prostszych aplikacjach sterowania (rys. 5). Tak też stwierdziła przeważająca (84%) liczba respondentów.
Sterowniki są coraz częściej integrowane z innymi urządzeniami. Przykładowo mogą być wbudowywane w serwonapędy i układy sterowania ruchem czy też łączone z HMI. Szczególnie to ostatnie – dostępność sterowników zintegrowanych z panelami – już od lat wpływa na rynek, zaś urządzenia te znajdują wielu nabywców. Nadają się one doskonale do tworzenia kompaktowych systemów sterowania, choćby w maszynach. Według 30% respondentów rośnie na nie popyt, również 30% dostawców uznało, że popularyzują się w części aplikacji – w tych mniej złożonych (rys. 6). Wyniki te są nieco słabsze niż w poprzednich badaniach, ale wpisują się w trend długoterminowy. Jednocześnie aż 40% osób uznało, że PLC stanowią jedynie uzupełnienie oferty.
Sterowniki są ponadto integrowane z modułami do komunikacji bezprzewodowej. Według ankietowanych istnieje grupa aplikacji, takich jak przykładowo te w sektorze wod-kan i instalacjach rozproszonych, gdzie tego typu urządzenia są najbardziej popularne. Tak odpowiedziało ponad 50% osób, jednocześnie reszta stwierdziła inaczej, tak jak przedstawiono to w statystyce na rysunku 7.
Zdaniem ankietowanych przez nas dostawców dostarczanie PLC cały czas stanowić może podstawowy element, filar działalności firmy. Odpowiedź "oczywiście, jak zawsze" wybrało 59% osób (rys. 8). Jest to dużo, ale jednocześnie mniej niż kilka lat temu, gdy rezultat dla tej kategorii wynosił średnio 70%. Można sądzić, że owa atrakcyjność omawianej grupy wyrobów i niezmienność ocen w czasie wynika m.in. z ich rozwoju technologicznego, wzrostu możliwości przetwarzania danych i komunikacji przy jednoczesnym zachowaniu cechy, za którą PLC są najbardziej cenione – niezawodności działania. Około 19% osób było zdania "zdecydowanie tak", zaś reszta (22%) stwierdziła, że rola sterowników maleje lub są one uzupełnieniem oferty. Kluczową domeną sterowników pozostają maszyny i aplikacje przemysłowe (55% odpowiedzi), zdaniem reszty badanych popyt pochodzi z innych obszarów (rys. 9).
Na biznes dystrybucyjny w zakresie sterowników składa się zarówno oferowanie PLC (w przypadku wersji modułowych mówimy tu przede wszystkim o jednostkach głównych), jak również modułów I/O, zasilaczy i dodatkowych komponentów oraz oprogramowania. Według wskazań respondentów na samych sterownikach zarabia się w około 58% przypadków. Jeżeli chodzi o komponenty, to było z nimi związane 56% odpowiedzi, trzecim z obszarów przychodów są usługi. Na zleceniach związanych z projektowaniem, wdrażaniem i serwisowaniem systemów sterowania zarabia się w 46% przypadków. Zestawienie przedstawiono na rysunku 10.
Warto dodać, że sektor dystrybucji PLC/PAC jest dosyć konkurencyjny. W bieżącym badaniu jako taki określiło go 42% ankietowanych, pozostałe osoby uznały konkurencję w niej panującą za standardową (rys.11). Należy przy tym zaznaczyć, że jest to mniej niż w poprzednich latach, tj. w odniesieniu do analogicznych statystyk publikowanych w raportach dotyczących sterowników programowalnych.
